Het Netwerk Democratie project ‘E-participatietools in Nederland’ is opgezet samen met het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties met als doel om burgers in Nederland door middel van digitale tools meer te betrekken in politiek en beleidsvorming, en Nederlandse gemeenten/overheden handvatten te bieden om deze tools in de praktijk te brengen.
De looptijd van het project beslaat de periode oktober 2016 – september 2017 (verlengt tot 2019 met de Proeftuin Digitale Democratie). In deze periode zal Netwerk Democratie in samenwerking met Waag Society, het ministerie van BZK, deelnemende Nederlandse gemeenten en experts in het gebied van e-democratie drie D- CENT tools vertalen naar de Nederlandse context zodanig dat ze kunnen worden (door)ontwikkeld en gebruikt in een Nederlandse context.
D-CENT
Op het gebied van digitale democratische innovatie begeeft zich het Europese D- CENT-project geïnitieerd door het Britse Nesta in Groot-Brittannië in samenwerking met tal van Europese organisaties en digitale burgerinitiatieven. D-CENT (Decentralised Citizens Engagement Technologies) is een Europees project dat zich richt op de door-ontwikkeling van e-democracy tools zodat deze op grotere schaal kunnen worden geïmplementeerd. Het project helpt burgerinitiatieven om de volgende generatie van open source, besluitvorming tools en privacy-aware tools voor directe democratie en economische ontwikkeling te realiseren of op te schalen.
Wat biedt D-CENT:
-
- Een set van zelfstandig te gebruiken participatietools die een democratisch instrumentarium leveren aan gemeenschappen.
- Gemeenschappen zijn altijd vrij in hun keuze welke participatietools ze willen gebruiken.
- De tools zijn web-based, hetgeen eenvoudig gebruik vanuit je browser mogelijk maakt.
- De tools worden open source geprogrammeerd, gebaseerd op open standaarden. Dit maakt integratie mogelijk met bestaande en toekomstige tools.
- Eenvoudig te implementeren en te onderhouden, zodat gemeenschappen de software op hun eigen servers kunnen draaien en eigenaar blijven van hun eigen data.
Open Source en Privacy
De tools die onderdeel uitmaken van D-CENT onderscheiden zich dankzij het gebruik van open source software, wat betekent dat de software door iedereen gebruikt kan worden doordat de broncode is vrijgegeven. De gebruiker kan de broncode naar de behoefte aanpassen of verbeteren. Eventuele verbetering kunnen teruggekoppeld worden naar de ontwikkelaar zodat de originele tool steeds verbeterd kan worden. In tegenstelling tot commercieel ontwikkelde applicaties waarbij de broncode afgeschermd is, staat bij open source het delen van kennis centraal en wordt er gezamenlijk gewerkt aan de ontwikkeling van nieuwe digitale toepassingen die voor iedereen toegankelijk zijn.
Een tweede onderscheidend kenmerk van de D-CENT applicaties is dat de privacy van de gebruikers wordt beschermd. Dit is cruciaal. Bij commercieel ontwikkelde producten vormen gebruikersgegevens vaak een belangrijke bron van inkomsten voor de ontwikkelaar. Daarnaast is het niet transparant hoe deze data gebruikt en gecombineerd wordt met andere databestanden, en voor welke doeleinden deze informatie vervolgens wordt ingezet.
Agenderen, besluitvorming en verdelen
Het project richt zich op een drietal thema’s die aansluiten op verschillende fases van het politieke proces: agenderen, besluiten en verdelen. Agenderen draait om de vraag hoe we burgers meer invloed kunnen geven bij de beïnvloeding van politieke agenda’s. Besluitvorming gaat om het beïnvloeden van beleid en wetgeving en burgers betrekken bij besluitvorming. En verdelen komt aan bod bij diverse applicaties die zich richten op de informatievoorziening over de wijze waarop de overheid gelden verdeelt (budgetmonitoring), maar ook andere technologische initiatieven die burgers direct betrekken bij het maken van budgettaire afwegingen.
Doelstellingen
In drie besloten workshops zullen de deelonderwerpen agenderen, besluitvorming en verdelen aan de hand van drie D-cent tools aan bod komen. Deelnemers van deze werksessies zijn: Europese ontwikkelaars van de tool, ministerie van BZK, Netwerk Democratie, Waag Society, Nederlandse experts en deelnemende gemeenten. Met deze input zullen de tools worden vertaald naar de Nederlandse context. Tenslotte worden deze ‘lokaal gemaakte tools’ op een platform gratis beschikbaar gemaakt voor alle Nederlandse gemeenten. Het doel is hiermee Nederlandse gemeenten bij te staan in het versterken van hun communicatie met burgers en hen in contact te brengen met de mogelijkheden van digitale tools ten behoeve van democratische innovatie.
Proeftuin Digitale Democratie
In de periode 2017-2019 hebben Netwerk Democratie en het programma Democratie in Actie dit project voorgezet door middel van de Proeftuin Digitale Democratie. De Proeftuin was vooral gericht op het onderzoeken, testen leren, experimenteren en verkennen van de inzet van digitale participatietools. De focus lag op het (samen) verkennen hoe het digitale kanaal effectief toegevoegd kan worden aan bestaande participatieaanpak en het komen tot een aanpak voor de bevordering van digitale democratie.
Inmiddels zijn er, ook in Nederland, aansprekende en succesvolle voorbeelden van het inzetten van digitale participatietools. De opgedane kennis en praktijkvoorbeelden zijn samengevat in een drietal handreikingen en een online toolkit op Pleio.
– Handreiking Digitale Democratie
– Digitale Democratie in de Praktijk
– Digital Democracy Guide
– Pleio Digitale Democratie Toolkit
Partners
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Vanuit Democratie in Actie wordt gewerkt aan een inclusieve en veilige lokale digitale democratie. De prioriteit Lokale Digitale Democratie richt zich op het toerusten van alle spelers in de lokale democratie om hun rol te kunnen vervullen in het digitale tijdperk.
Waag Society
Waag Society is een pionier op het gebied van digitale media. Waag Society verkent opkomende technologieën en geeft kunst en cultuur een doorslaggevende rol bij het ontwerpen van betekenisvolle toepassingen.
