Reinder Rustema schrijft over de mogelijke komst van internetconsultaties voor nieuwe wetten.
Vandaag (12 september 2013) was in het nieuws (bijvoorbeeld bij nu.nl) dat minister Kamp (Economische Zaken) graag vanaf 2014 internetconsultatie wil invoeren voor alle nieuwe wetten. In het kader van het verlagen van de lastendruk voor ondernemers. Op Nujij zie je al dat er een groot misverstand gelijk bestreden moet worden. Burgers kunnen zelf geen wetten schrijven, hoogstens een paar woorden of komma’s veranderen. Op BNR (rond 13:40) zei ik al dat het misschien mogelijk wordt om een komma in een voorgenomen wet te verplaatsen en dat een ondernemer daarmee zichzelf of een hele bedrijfstak kan redenen. Veel meer wordt het niet, maar dit is heel wat.
Burgers kunnen veel beter aangeven waar de knelpunten in de uitvoering zullen zitten dan een beperkt aantal ambtenaren op een ministerie.
De reacties op Nujij.nl geven al aan dat men erop hoopt de regering weg te kunnen sturen via internet. Helaas, geen enkele wet zal daar over gaan. Ook verzucht men daar en op de radio dat de regering het ook niet meer weet en het dus maar aan de burgers vraagt. Alsof het een soort grassroots, bottom-up wetgevingsproces gaat worden. Nee, het doel is om onnodige kosten bij de uitvoering te voorkomen door de wet in een vroeg stadium te laten verbeteren. Immers, burgers kunnen veel beter aangeven waar de knelpunten in de uitvoering zullen zitten dan een beperkt aantal ambtenaren op een ministerie. Dat heeft ook weer te maken met het verdwijnen van de ingenieurs en andere deskundigen op ministeries. Die zijn voor zichzelf begonnen en laten zich door hun vroegere werkgever inhuren voor professioneel advies. Die kunnen zich ook melden op internetconsultatie.nl en zullen dat vast ook wel doen.
Voor het succes ervan is het belangrijk de verwachtingen bij te stellen en de timing van de consultatie op het juiste moment te doen. Het eerste moet ook door een goede, sturende interface en het tweede blijft per geval een lastige afweging. Als je te vroeg de consultatie open zet dan krijg je ‘off-topic’ reacties en als het te gedetailleerd is en kort voor het aanbieden aan de Tweede Kamer, dan is er geen tijd meer om de wet aan te passen.
Het past wel mooi bij het transparant maken van het wetgevingsproces, bijvoorbeeld met volgdewet.nl. Als internetconsultatie een standaard onderdeel wordt dan is het makkelijker om te zien of een wet eraan komt. In het stadium voordat het wet wordt is het dan nog mogelijk om te lobbyen.
