Deliberatieve Digitale Democratie in Nederland
Gemeente Amsterdam (regie), Stichting Netwerk Democratie, gemeente Groningen en Democratie in Actie gaan experimenteren met het deliberatieve open-source platform Polis. Dit platform werkt met innovatieve technologie en kunstmatige intelligentie om discussies met duizenden deelnemers te begeleiden, standpunten te nuanceren en consensus naar boven te halen. Deze nieuwe e-tool voor consultaties wordt wereldwijd gebruikt, van Taiwan tot Nieuw Zeeland tot de Verenigde Staten. In Nederland wordt de tool nu als pilot ingezet in twee steden die vooruitstrevend te werk gaan om ook rond hete hangijzers genuanceerde meningen een stem te geven zonder tegenstellingen uit het debat te halen.
Op zoek naar consensus
Minder CO2-uitstoot, vluchtelingenopvang, gaswinning: grote maatschappelijke kwesties leiden tot uitgesproken stellingen en ingegraven standpunten, op sociale media en in debatten. Bij doorvragen blijken Nederlanders veel genuanceerder te zijn. Onderzoeken laten zien dat dit gevoel van polarisatie niet bestaat als mensen hun standpunten verder toelichten.
Lokale overheden zijn hard op zoek naar effectieve en laagdrempelige manieren om met burgers in gesprek te gaan en consensus en draagvlak te vinden. En om meer nuance toe te laten, meer diversiteit, meer niet-gehoorde burgers aan het woord te laten, en minder vanuit polarisatie over een maatschappelijke kwestie te spreken.
Inmiddels zijn er participatieplatformen die grote en diverse groepen inwoners betrekken. Deze blijken succesvol in het verdelen van budgetten, maar voor complexe thema’s missen deze tools deliberatieve functionaliteiten en mogelijkheden om zowel burgers als gemeenten inzicht te geven in de verschillende standpunten van bewoners op onderwerpen.
Polis biedt hiervoor een oplossing. Het is een innovatieve, open source participatietool, eenvoudig, laagdrempelig en vooral deliberatief. Deliberatie stimuleert burgers hun stem te laten horen, en te luisteren naar die van anderen. Anders dan andere participatietools legt Polis bij discussies met duizenden deelnemers de focus op consensus: zij maakt meningen inzichtelijk, zowel wat de minderheidsstandpunten zijn als waar de meeste mensen het over eens zijn. Deze tool maakt participatieve democratie veel meer dan een inspraakorgaan of meedenkgroep: zij biedt inzicht in waar het draagvlak van de meeste burgers precies ligt.
AI voor democratie
Polis werkt met een ‘wikisurvey’: gebruikers delen hun opvattingen en nuanceringen, waar andere gebruikers weer op reageren. Gebruikers kiezen zelf hoeveel standpunten zij evalueren en of zij perspectieven willen toevoegen. Met Kunstmatige Intelligentie (KI) wordt voor overheden de consensus tussen groepen met verschillende meningen inzichtelijk gemaakt. De technologie zorgt ervoor dat standpunten autoriteit krijgen op basis van draagvlak.
Het project ‘Deliberatieve digitale democratie in Nederland’ introduceert Polis in Nederland. Wereldwijd is het succesvol ingezet om maatschappelijke vraagstukken te ondersteunen, dialoog te stimuleren en consensus te bereiken tussen duizenden deelnemende burgers. Van discussies over Uber in Taiwan tot jongerenissues in Singapore, van beleidsmakers in New York tot de huizenmarkt in Wellington, Nieuw-Zeeland. Op al deze vlakken kan Polis worden ingezet.
De projectpartners zijn de gemeente Amsterdam, gemeente Groningen, Stichting Netwerk Democratie en DiA. In 2020-2021 gaan zij Polis testen en samen met andere gemeenten onderzoeken wat nodig is om op te schalen naar de rest van het land. Het project wordt in een open source werkwijze uitgevoerd: de aanpak, resultaten, analyses, codes, data en lessons learned worden gezamenlijk gemonitord en door Netwerk Democratie en DiA bruikbaar en deelbaar gemaakt voor andere gemeenten.
Dit project wordt mede-gefinancierd vanuit het Innovatiebudget Digitale Overheid.
