Tijdens de Dag van de Lokale Democratie op 17 november 2017 kwamen meer dan 900 wethouders, burgemeesters, ambtenaren, raadsleden en actieve bewoners bijeen rond initiatieven om de lokale democratie te versterken. Netwerk Democratie verzorgde twee sessies over digitale participatietools voor lokale overheden en nodigde Francesca Bria, D-CENT projectleider en Chief Technology and Innovation Officer van Barcelona, uit om haar succesverhaal te delen met Nederlandse gemeenten.
Lokale democratie in de 21ste eeuw
De keynote van Francesca Bria bracht belangrijke lessen voor Nederlandse overheden. Volgens Bria is het hoofdzaak dat overheden zich aanpassen aan een nieuwe generatie van democratie. Hierin staan openheid, experimenteren en het gebruik maken van collectieve intelligentie centraal. De collectieve intelligent van burgers zal een steeds grotere rol gaan spelen in de manier waarop we politiek bedrijven, besluiten maken en dienstverlening uitvoeren.
‘The key issue in digital democracy is not technology at all, it is how we are transforming the relationship between government and the citizens. How we are making citizens part of the solution.’ – Francesca Bria
De vernieuwde digitale dienstverlening van Barcelona is een goed voorbeeld. Onderdeel van het digitale overheid programma is het participatieplatform Decidim. Op Decidim lopen meer dan elf participatieprocessen parallel aan elkaar. De onderwerpen waar bewoners over meepraten lopen uiteen van cultuur, zoals het hergebruik van theaters, tot ruimtelijke planning, zoals het creëren van meer in groen in de stad door bepaalde gebieden van de stad af te sluiten van verkeer.
Bria noemde enkele belangrijke waarden en principes die het gebruik van het participatieplatform ondersteunen. Ten eerste is het platform open source zodat de software bottom-up ontwikkeld kon worden en inzichtelijk is voor gebruikers. Ook staan transparantie en integriteit hoog in the vaandel. De persoonlijke data van gebruikers blijft eigendom van de gebruikers zelf. Door privacy by design in te bouwen worden de digitale rechten van burgers beschermd. Hun data wordt niet onnodig opgeslagen of doorverkocht voor andere doeleinden. Bovendien is er veel aandacht dat het participatieplatform inclusief functioneert door altijd online en offline met elkaar te combineren, ook worden er bijvoorbeeld trainingen gegeven aan gebruikers die minder digitaal vaardig zijn.
Tenslotte is het belangrijk dat het platform en participatieprocessen die erbij komen kijken geheel geïntegreerd zijn in de besluitvorming en werkprocessen binnen de gemeente. Het is namelijk niet de technologie die centraal staat, maar het betrekken van burgers in politiek en besluitvorming.
Bekijk de video van Francesca Bria’s gehele presentatie op onze Facebook pagina. Een pdf van haar presentatie kun je downloaden onderaan deze pagina.
E-dem.nl
‘When we started D-CENT, we were pioniers. But now its tools have been implemented around the world.’ – Francesca Bria
Netwerk Democratie heeft in samenwerking met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Waag Society het afgelopen jaar gewerkt om voorbeelden zoals die van Bria naar Nederland te halen. Met succes zijn een aantal open source participatietools zoals Consul uit Spanje en Your Priorities uit IJsland naar het Nederlands vertaald en onder de aandacht gebracht van Nederlandse gemeenten. Digitale tools die deliberatie kunnen ondersteunen zijn te vinden op www.e-dem.nl. Deze uit het internationale D-CENT vertaalde tools volgen de principes van open source en open standaarden. Ook schreef Netwerk Democratie een Handreiking Digitale Democratie om de opgedane ervaring uit binnen en buitenland te bundelen en bruikbaar te maken voor andere gemeenten die met een participatietool aan de slag willen.
De volgende stap is voor Nederlandse gemeenten om een van de beschikbare tools te gebruiken en voor een eigen vraagstuk te implementeren. Om dit proces te ondersteunen starten er in 2018 Proeftuinen Digitale Democratie. Geïnteresseerde gemeenten kunnen zich aanmelden bij programmacoördinator Anne de Zeeuw via anne[@]netdem.nl
