Bewoners aan het woord over hun ervaringen. Een verslag op basis van een interview met Mies van der Loo, mede-initiatiefnemer van hartvoorburgers.nl en betrokken bij de Democratic Challenge
Mies van der Loo was in 2013 samen met een aantal andere actieve bewoners in Weert betrokken bij het project ‘100×100. 100 correspondenten voor de nieuwe gemeenteraden’. Een groepje mensen die erg betrokken waren bij de lokale gemeenschap en die wilden monitoren of hun gemeenteraad de verkiezingsbelofte om meer ruimte te geven aan burgerinitiatieven na kwam. Enigszins teleurgesteld over de inzet van de gemeenteraad startte Mies, en zijn mede-initiatiefnemers een nieuw media-initiatief. De keuze voor een burgerjournalistiek initiatief kwam niet alleen voort uit onvrede over de medewerking die initiatiefnemers vanuit het lokaal bestuur kregen, maar ook omdat de lokale media weinig interesse toonde in de verslaglegging over burgerinitiatieven. De media had alleen interesse als er zich incidenten voordeden of als er spannende, persoonlijke verhalen konden worden verteld. De initiatiefnemers zagen hierin een gemiste kans, want juist het naar buiten brengen van verhalen uit de gemeenschap, verhalen over maatschappelijke kwesties, zorgt voor sociale cohesie en meer onderlinge betrokkenheid. Maar belangrijker nog, het delen van verhalen over lokale initiatieven zorgt er ook voor dat deze ervaringen bij het lokaal bestuur terecht komen.
Met deze ideeën sloten de initiatiefnemers zich aan bij de Democratic Challenge, en leerden ze Harald van Garderen kennen. Harald was op dat moment ook betrokken bij de Democratic Challege met het initiatief ‘CitizensResearch’. Mies en kompanen waren gecharmeerd van de CitizensResearch-methode en besloten om samen met Harald een variant voor Weert te ontwikkelen, dit werd Hartvoorburgers.nl. Het initiatief omschreven in Harald’s woorden: “VRAGENDE artikelen te schrijven in opdracht van overheden waardoor de burger en bedrijven hun kennis en ervaring kunnen bijdragen via de zogenaamde vertelpunten waarin zij hun kennis en ervaring delen.”
Bij CitizensResearch ligt de nadruk er meer op om de burger aan het woord te laten, de kennis en ervaring op te tekenen opdat deze onderdeel kan worden van het beleidsproces. De kennis van burgers wordt hiermee onderdeel van het beleidsonderzoek dat voorafgaat aan de uitwerking van beleid. De verhalen van burgers worden als waardevolle input voor het beleidsproces gezien.
Hartvoorburgers.nl zoekt ook samenwerking met het ambtelijk apparaat en de zorg- en welzijnssector in de gemeente Weert op. In een recent project met de Zuyd Hogeschool heeft een grote groep studenten meegeholpen in het afnemen van interviews met inwoners van de gemeente Weert rondom het thema zorg en de WMO.
Door de ervaringen van bewoners in beeld te brengen ontstaat er een nieuwe vorm van informatie uitwisseling. Burgerjournalistiek wordt in dit kader eerder ingezet als middel dan als doel. Het delen van de verhalen en ervaringen bevorderd het gemeenschapsgevoel en de onderlinge betrokkenheid. Met name als de gemeenteraad in gaat spelen op knelpunten en issues die in deze verhalen naar voren komen.
Om het initiatief van de grond te krijgen heeft Hartvoorburgers.nl een eenmalige startsubsidie van de provincie Limburg ontvangen in het kader van het mediabeleid (zie ook: link naar artikel opnemen). De gemeente is ook betrokken bij het project en heeft aangekondigd ambtelijke ondersteuning te realiseren voor dit project, met name ambtenaren in de wijk en zorgprofessionals.
Ondanks zoveel voorspoed lopen de initiatiefnemers toch tegen een aantal problemen aan. Ten eerste heeft de gemeente wel de belofte gedaan om mee te werken, maar wat die bijdrage dan precies inhoudt is niet duidelijk. Daarnaast zijn er veel vrijwilligers nodig om de verhalen van burgers op te tekenen. Er is een samenwerking met de Zuyd Hogeschool geweest waarin studenten bewoners interviewden, maar dit initiatief is niet verduurzaamd. Om het initiatief draaiende te houden zijn er meer vrijwilligers nodig, bij voorkeur mensen die over enige journalistieke vaardigheden beschikken. Tenslotte heeft het initiatief meer potentie dan er nu uit zou kunnen worden gehaald. Immers, de verhalen die op verschillende thema’s worden geschreven bevatten een rijkdom van informatie over de lokale gemeenschap. Het biedt daarmee waardevolle aanknopingspunten om het gemeentebestuur kritisch tegen de loep te houden, bijvoorbeeld door een onderzoeksjournalist. Op die manier zou de kracht van het initiatief versterkt worden. Vooralsnog is het nog niet gelukt om dit op te pakken, mede omdat de initiatiefnemers zich allen op vrijwillige basis inzetten. Als het lukt om dit voor elkaar te krijgen dan vult hartvoorburgers een groot hiaat op in de lokale democratie.
